Trước mắt bạn phải hiểu rõ 3 giai đoạn cũng như hiện tượng cụ thể thường thấy ở nhà yến mới của bạn qua 3 giai đoạn, nếu bạn không nắm vững thì chắc chắn bạn sẽ rước rất nhiều rắc rối và muộn phiền. Tệ hại và đỉnh điểm nhất là vung tiền vào chỉnh sửa nhà yến rồi lâm vào tình cảnh: Thiếu hiểu biết + nhiệt tình = phá hoại.
Nhà yến bắt đầu ngày phát tiếng dụ chim đến khoảng 30 ngày sau. Trong thời gian này chim yến lạ đến chơi rất đông bay ra bay vào.
Vào nhà rất nhiều nhưng sau đó thưa dần số lượng chim đến chơi, thăm khám nhà mới của bạn ít dần theo thời gian kéo dài đến ngày thứ 120 tức khoảng 3 tháng sau hoặc sớm hơn, tùy vùng ít chim hay nhiều chim và thậm chí chim không thèm đến nữa mà thỉnh thoảng mới có vài con bay ra bay vào.
Giải thích hiện tượng này như sau: vùng chim đang ăn hoặc đường chim bay tự dưng có tiếng của đồng loại gọi đàn phát ra thì gần như tất cả các con chim chưa từng biết tiếng đồng loại ấy phát ra từ đâu và thế là chúng kéo nhau đến vài cặp, cũng có khi đến một lúc vài chục cặp, hàng trăm cặp chim. Nhìn cảnh này bạn cảm thấy hết sức phấn khởi và ngập tràn hy vọng vì nghĩ rằng sẽ tóm được hàng trăm chim này ở lại nhà mình và nghĩ rằng chắc đàn chim này đã thích lắm nhà mới của bạn. Nhưng xin thưa rằng niềm hy vọng ấy sẽ sớm trở thành nỗi thất vọng cho bạn nếu bạn không đọc tiếp đoạn sau để hiểu tập tính của loài chim này.
Xin lưu ý: tất cả chim đang bay ra bay vào nhà bạn trong giai đoạn này đều là chim đã có nhà và có nơi sinh ra chúng đàng hoàng và chúng đến từng đàn theo hộ gia đình chim. Có gia đình vài cặp mẹ con và cũng có gia đình chim đến hàng vài chục cặp vì có nhiều thế hệ con cháu. Chúng là loài chim có tập tính bầy đàn và thường đi chung với nhau, nên khi bay đến nhà bạn chúng cũng đến từng bầy như vậy. Giống con người vậy, thấy cái gì mới cũng lui tới xem thử, lựa chọn và quyết định. Loài chim này cũng thế dù nhà bạn có đẹp hay xấu có đắt tiền hay rẻ tiền, có lý tưởng để ở hay không thì chúng đều đến nhưng khi quen biết rồi thì không đến nữa, thậm chí sau khi đến nhiều lần rồi thấy quen rồi dù bạn có làm gì chúng cũng trơ trơ ra đó bay rất gần nhà bạn để kiếm ăn chứ không bay ra bay vào như lúc đầu nữa. Vì sau một thời gian lui tới nhà bạn vài con chim trong hàng trăm chim đã thích nhà bạn và ở ngủ lại đó luôn, nhưng sáng sớm chúng cũng bay đi kiếm ăn rồi chiều tối mới bay về vào trong nhà đậu đúng vị trí chúng ngủ chứ không bay ra bay vào như bạn thấy trước đó.
Vậy giai đoạn 2 đến 3 tháng đầu tiên này đã có bao nhiêu chim đang ở trong nhà bạn? tỷ lệ 1% hay 10% (trong 100 chim đến chơi thì có 1 hay 10 con quyết định ở lại) đều do tay nghề của chuyên gia và vùng trời nơi nhà chim của bạn có nhều hay ít chim đến. Nói thế để bạn hiểu rằng dù tay nghề dụ chim rất tốt nhưng vùng nhà bạn ít chim đi ngang qua thì sau 3 tháng chỉ vài chim ở lại là chuyện bình thường. Còn nếu vùng nhà bạn chim rất đông, giai đoạn đầu rất nhiều chim đến nhưng ở lại rất ít chỉ vài con thậm chí không có con nào là do tay nghề của chuyên gia kỹ thuật kém.
Kết thúc giai đoạn 1 gần như nhà bạn có bao nhiêu chim thì đã được giải đáp cụ thể, bạn có thể đếm bằng cách nhìn và đếm từng con bay vào nhà lúc chập tối khoảng 18:00 đến 19:00 hoặc trực tiếp vào nhà chim đếm từng cụm phân chim bỏ trên sàn, bao nhiêu cụm là bấy nhiêu chim, 99% là chiếu từ loa xuống sàn. Bằng cách này là chính xác nhất số lượng chim trong nhà bạn. Lưu ý có chổ có thể nhiều hơn 1 con chim nếu chúng đã có cặp, nhưng 90% là chim cô đơn chưa có cặp và chúng thường 99% là chim con.
Giai đoạn này gần như thi thoảng bạn mới thấy chim bay quanh nhà mình phần lớn là chim đang ở trong nhà mình. Số chim ở lại trong nhà thì đi kiếm ăn hết rồi còn chim khác thì không thèm đến nữa mặc dù chúng bay là tà kiếm ăn rất gần nhà bạn mà cũng không thèm đối hoài gì đến vì thật ra chúng đã quá quen. Nhìn hiện tượng chim vắng bóng như thế thường thì các chủ nhà chim bắt đầu so sánh sao lúc đầu lại nhiều chim thế giờ thì không thấy chim đâu. Chủ nhà như ngồi trên đống lửa bắt đầu gọi điện thoại đi khắp nơi tìm chuyên gia khác nhờ tư vấn mặc cho chuyên gia cũ giải thích thế nào họ cũng không tin.
Nếu may mắn gặp người có tâm và có tầm thì sẽ giúp bạn bình tâm và bình tĩnh, nếu ngược lại thì tư vấn theo hướng họ tưởng tượng mà không rõ ràng cụ thể về nhà bạn thì dẫn đến chủ nhà bắt đầu hành động sai trái và phản tác dụng hoàn toàn như: thường xuyên ra vào nhà chim, thay đổi tiếng chim, chỉnh âm lượng, chỉnh vị trí các loa trong nhà, và tệ hại nhất là phun hết mùi này đến mùi khác mà vẫn không thấy tốt hơn. Thật ra bạn càng thay đổi thì bạn càng rước phải kết quả tệ hơn, nhất là bạn đi nghe lời tư vấn của các chuyên gia dởm.
Lưu ý: trong giai đoạn này bạn thấy hiện tượng chim ngủ chủ yếu ở các vị trí loa dẫn thậm chí chỉ bám và ngủ lại ngay cửa chuồng lượn gần kế bên cửa ra vào. Nhà bạn có camera bạn sẽ hiểu rất rõ điều tôi nói.
Chủ nhà thường rất lo lắng khi thấy hiện tượng này và cho rằng tiếng chim trong nhà hay môi trường trong nhà không hấp dẫn nên chim không vào trong, sau đó bạn tiến hành tác động. Thật ra suy nghĩ đó là bạn sai hoàn toàn, đó là tập tính của loài, chim yến rất khôn ngoan chúng chưa an tâm lắm khi ở trong nhà bạn nên chúng sẽ ngủ thăm dò một vài ngày thậm chí hàng tuần rồi rút dần vào bên trong nếu mọi thứ trong nhà trước sau như một, cảm giác an toàn xuất hiện sau một thời gian ngủ ở loa dẫn hoặc cửa chuồng lượn. Thời gian này nhạy cảm lắm nếu bạn không hiểu mà tác động vào ắc hẳn chim bỏ đi hết, vì đúng như chúng nghĩ là nhà bạn không hề an toàn. Vì vậy khi đã có chim vào thì làm ơn giữ nguyên hiện trường và cảm ơn trời là nhà mình có chim.
Giai đoạn này tôi khuyên bạn nên an phận, trong 2 tháng mà nhà bạn có trên 10 chim thì cũng là phước lộc của trời ban cho, bạn nên cảm ơn trời và tổ chức ăn mừng đi, đã có 10 chim thì ắc hẳn sẽ có hàng nghìn chim trong tương lai gần nếu bạn bình tĩnh ứng xử đúng đắng. 10 chim sớm cho 10 tổ chim nhân hệ số 3 ( chim mẹ đẻ 3 lần trong 1 năm, chim con sau 5 tháng sẽ đẻ tính từ khi biết bay) nghĩa là ít nhất bạn có 50 tổ chim trong 12 tháng. Thế là thành công lắm còn gì mặc dù kết thúc giai đoạn đầu bạn chỉ có 10 chim và kết quả hấp dẫn lắm vào cuối năm thứ 2 mà đầu năm bạn bắt đầu từ 50 tổ chim cộng với 2 lứa kế tiếp chuẩn bị đẻ nhân 3 lần trong năm. Lời khuyên chân tình là sau khi có khoảng 10 chim trong nhà bạn. Bạn nên ứng xử đúng đắn theo lời khuyên của chuyên gia nhà bạn và tìm việc gì đó để làm vừa kiếm tiền trả lãi vay ngân hàng vừa để quên nhà chim đi khoảng 2 năm.
Sau khi có chim về ở nhà bạn thì bạn nên dành cho chúng sự tôn trọng tuyệt đối và biết rõ cách vận hành nhà chim mà tôi sẽ viết tiếp bên dưới. Nếu bạn ứng xử thiếu hiểu biết thì kết quả sẽ thãm bại là bạn vô tình đuổi tất cả chim đang ở trong nhà bạn và cố dẫn dụ con mới về, và điều chắc chắn số mới sẽ ít hơn số cũ và đồng nghĩa bạn cũng bắt đầu lại từ đầu. Tôi chỉ ủng hộ bạn tác động chỉnh sửa khi vùng nhà bạn có rất nhiều chim yến mà trong nhà bạn hết giai đoạn 1 mà vẫn có ít hơn 5 chim hoặc không có chim nào thì bạn có quyền tìm chuyên gia khác giúp đỡ bạn.
Chim bắt đầu quẹt móng nhả tơ thành tổ yến là ở giai đoạn này. Cũng xin nhắc nhở các chủ nhà yến rằng; tập tính của loài yến là rất trung thành nên số chim bạn dụ được vào nhà của bạn 99% là chim con mới tập bay chưa có gì vướn bận ở nhà cũ của chúng đang ở, nhưng vì mật độ nhà cũ chật chội quá nên chúng bị hấp dẫn bởi ngôi nhà mới còn rộng rãi của bạn, hoặc sau khi bắt cặp với chim khác chim con thường dắt bạn tình về nhà mình, đến nhà bạn tình hoặc cùng nhau đến nhà mới của bạn. Cụ thể là vị trí chim mới đến ở trong nhà bạn 99% là phân chim màu trắng sữa là phân chim yến con, khoảng 4 đến 5 tháng sau phân chim chuyển sang màu sám và bắt đầu làm tổ.
Lưu ý: trong suốt giai đoạn này chim con vẫn chỉ mới ngủ trong nhà bạn nên chưa có gì vướn bận vì vậy mặc dù được mệnh danh là loài chim trung thành nhưng mọi hành vi ứng xử sai lệch của bạn đều làm cho chúng bất an và quyết định rời khỏi nhà bạn là điều dĩ nhiên khó tránh khỏi. Nếu chưa đến mức độ bỏ đi khỏi nhà bạn thì chim vẫn chậm sinh sản mặc dù đã trưởng thành vì chúng nghĩ đến việc an toàn cho con của chúng.
Những con chim đã trưởng thành bắt đầu đi tìm bạn tình, chúng dắt bạn về nhà và cứ bay ra bay vào nhà chim liên tục mấy ngày liền cho đến khi nào bạn tình ở lại với chúng. Chim trống bắt đầu làm tổ và chim mái đẻ trứng. Cũng có vài tổ chim do con trống làm rồi mà dụ mãi chẳng có bạn tình nào vào đẻ trứng, nhưng hiện tượng này rất ít gặp vì thường là có bạn rồi chúng mới làm tổ.
Giai đoạn này chim nhà bạn đang sinh xôi nảy nở, trong nhà bạn đang có vài chim con tập bay lúc bấy giờ bạn chuyển sang giai đoạn giữ đàn và giúp chim phát triển đàn thật nhanh bằng cách giữ ổn định môi trường lý tưởng và chống thiên địch thật tốt để chim con thích ở trong nhà bạn và cũng không bị mất đi do thiên địch như diều hâu và cú mèo…..
